Komunisti Jugoslavije tokom postojanja imali su 14 kongresa. Na svakom su donošene važne odluke, ipak najsudbonosnije su donijete na Šestom kongresu. Ovde su tokom rasprave ispoljene suštinske razlike.
Jedna grupa rukovodećih ljudi smatrala je da treba u izgradnji Jugoslavije imati čvrstu, jedinstvenu partiju, sa centralističkim sistemom rukovođenja. Partiju kojom se rukovodi iz jednog centra, centrom koji rukovodi, daju stavovi za cjelu Jugoslaviju, jedinstvenu kao što je bila u ratu. Takva partija zahteva postojanje i jedinstvene državne organizacije. Znači, postojanje čvrste federativne države. To je orijentacija na opciju Jugoslavije.
Druga grupa rukovodioca tražila je decentralizaciju u partiji i državi. Te razlike u mišljenjima došle su od istorijske prošlosti i načina života. Naime, postojali su krajevi i narodi koji su ranije imali svoju državnost, svoju državničku tradiciju. To su Srbija i Crna Gora. Ovi narodi u novu Jugoslaviju unijeli su te navike. Oni su želeli imati jaku državu, pa i partiju. Međutim, postojali su narodi i krajevi koji takve državničke tradicije nisu imali. To su narodi Slovenije i Hrvatske, pa i neki drugi. Oni su bili za što veću decentralizaciju. Oni su bili za što manji uticaj centralne države. Tako su se na Kongresu susrele dve koncepcije.
Komunisti sa teritorija koje imaju dužu državničku tradiciju predlagali su da se stvori Federativna Republika Jugoslavija, jedinstvena sa šest republika, kao šest administrativnih oblasti. Da se svi građani koji žive u Jugoslaviji smatraju Jugoslovenima, a da svako u njoj zadrži svoja nacionalna osjećanja, svoj jezik i običaje. Takva država bila bi centralistički uređena, bila bi jaka, svi građani u njoj bili bi ravnopravni, svi bi bili Jugosloveni. Pored ove centralističke, na Kongresu se pojavila i druga, decentralistička. Ova druga koncepcija predlagala je da se stvori federacija, ali sa šest posebnih republika sa državnim prerogativima. To je začetak slabljenja federacije. To više nije bila jedinstvena država Jugoslavija, to je bio skup šest država. To je već početak rasturanja Jugoslavije. Ovde, na ovom kongresu počela je između republika da se stvara surevnjivost, nezdrava takmičenja, natezanja da ekonomski jače republike što manje daju za razvoj zaostalih republika. Umjesto jačanja Jugoslavije kao jedinstvene države, unijeti su elementi za svađe i težnje za secesionizmom.
To što je urađeno sa državnim organizovanjem, isto, samo još opasnije, to je urađeno sa Komunističkom partijom. Od jedne partije koja je bila jedinstvena, koja je tako centralistički vodila rat i stvarala jednu jedinstvenu državu Jugoslaviju, sada se i ona decentralizira. Sada se na ovom kongresu ukida jedinstvena Komunistička partija i stvara se šest “Saveza komunista”. Sada svaka republika ima svoju partiju. Imala je svaka republika svoju politiku, svoja sredstva informisanja. Sada se, na ovom kongresu, svaka republika izborila za svoju samostalnost, znači, ostaće u sastavu Jugoslavije dok to njoj odgovara. Takođe, donijeta je na ovom kongresu još jedna čudna odluka, a to je da neće više postojati organizacija “mladih komunista SKOJ”. Neko je smatrao da ne treba pripremati mlade ljude, ideološki i politički, kada ulaze u Komunističku partiju, kada postaju komunisti, kada treba da shvate kakvu odgovornost komunisti imaju pred narodom.
Pitali su se mnogi zašto je Tito prihvatio na ovom kongresu ovakve odluke, koje su sasvim suprotne interesima Komunističke partije i jugoslovenske države. Tito mi je jednom prilikom rekao: “Morao sam tada to da prihvatim, da ne dođe do rascepa u vrhovima partije”. Neki su kasnije uvideli da su pogrešili. Neki nikad nisu greške priznali.